Bij manuscriptbeoordeling ontkom je niet aan het geven van commentaar in de kantlijn van een manuscript. Wanneer je een manuscript persklaarmaakt, dus de intensieve eindredactie verzorgt, zul je in je commentaar rekening moeten houden met de auteur. In dit artikel vind je 4 tips om op een gedegen manier feedback te geven, zodat je een schrijver gemotiveerd houdt.
Terminologie
Bij een professioneel maakproces van een boek is de persklaarmaakronde de tweede, grote redactieronde van een manuscript, waarbij de aandacht specifiek uitgaat naar de (opbouw van de) tekst.
In de eerste redactieronde is het manuscript door een redacteur geredigeerd op hoofdlijnen. Plot, personages en de spanningsboog zijn onder de loep genomen. Wanneer het volledig uitgewerkte en herschreven verhaal daarna staat als een huis, dan is het de beurt aan de persklaarmaker om de tekst goed en lekker leesbaar te maken door de tekst strak te trekken.
Tip 1 bij manuscriptbeoordeling: horen voordat je helpt
Natuurlijk is je insteek met het geven van commentaar altijd om het verhaal beter te maken, maar een auteur kan er best van schrikken. Zeker iemand die nog nooit met een persklaarmaker heeft gewerkt kan behoorlijk van streek raken wanneer-ie het manuscript terugkrijgt. Hij/zij/hen heeft er op dat moment vaak al een of meerdere redactierondes met een redacteur op zitten, en weet heus wel dat het precies de bedoeling is om een document te ontvangen vol wijzigingen, maar verstand en gevoel liggen nogal eens uit elkaar.
Het is goed om je dat te blijven realiseren als je aan een manuscript werkt. Het helpt je om feedback te geven op een constructieve en empathische manier, zonder arrogantie of afkeuring. Het uitgangspunt moet zijn dat er een oplossing of een verbetering mogelijk is.
Tip 2 bij manuscriptbeoordeling: doe duidelijke en ter zake doende uitspraken
Alleen de opmerking ‘dit moet anders’ leidt niet tot het gewenste resultaat. Denk actief mee met de auteur door duidelijke en ter zake doende uitspraken te doen. De auteur moet op basis van jouw feedback voldoende aanwijzingen krijgen om te weten hoe het beter kan.
Dat kun je doen door een voorbeeld te geven uit de tekst waar het wél lekker loopt, zodat de auteur begrijpt wat volgens jou de juiste denkrichting is. Maak het zo concreet mogelijk. Je kunt ook een voorzetje doen in de tekst om te illusteren wat je bedoelt.
Tip 3 bij manuscriptbeoordeling: geef complimenten
Benoemen wat goed is helpt een auteur net zo goed verder als aankaarten wat nog verbetering behoeft. Niet alleen omdat het motiveert, maar omdat je uit wat goed is als auteur ook kunt destilleren wat fijn werkt voor de lezer. Dat geeft weer aanknopingspunten voor de delen die nog verbeterd kunnen worden.
Tip 4 bij manuscriptbeoordeling: stel vragen om ideeën, wensen en voorkeuren te achterhalen
Het is bijna nooit een argument dat zorgt voor de doorslag bij de auteur, maar vrijwel altijd een goede vraag.
Bevraag bijvoorbeeld hoe de auteur een situatie of omgeving precies voor zich zag, wanneer dat je niet direct duidelijk is. Vul het niet in, maar deel hoe het bij jou binnenkomt en welke delen de auteur nog kan inkleuren.
Wil je op heldere en empathische wijze auteurs van gedegen feedback voorzien?
Na het afronden van de online opleiding Powerful persklaarmaken ben je hiertoe in staat. Je oefent met materiaal uit de beroepspraktijk, en krijgt in heldere antwoordmodellen concrete voorbeelden zodat het je formuleren van feedback kunt blijven oefenen en verbeteren.
studio folio is door het CPION erkend als onderwijsinstelling en is opgenomen in het Centraal Register Kort Beroepsonderwijs.

Verder lezen?