Makkelijk de opmaak van een manuscript in orde maken doe je met behulp van je onderwaterscherm in Word. Het is onderdeel van de persklaarmaakronde van een manuscript, waarin een persklaarmaker de intensieve eindredactie verzorgt.

Bij een professioneel maakproces van een boek is de persklaarmaakronde de tweede, grote redactieronde van een manuscript, waarbij de aandacht specifiek uitgaat naar de (opbouw van de) tekst, en naar de technische staat van het document. In dit artikel wordt duidelijk uitgelegd wat een persklaarmaker precies doet.

Hoe maak je makkelijk de opmaak van een manuscript in orde?

Vóórdat je als persklaarmaker aan de slag gaat met de tekst, doe je eerst een technische quickscan in Word, zodat je kunt beoordelen hoe het document er technisch gezien voor staat. Je maakt daarbij gebruik van je onderwaterscherm in Word. Je onderwaterscherm in Word maakt zichtbaar wat zich qua opmaak onder de oppervlakte van je document bevindt. Je vindt het in het tabblad Start. Bovenaan, in de functiebalk, staat een blokje met het ¶-teken. Dit kun je risicoloos aan- en uitklikken.

Waarom is het belangrijk om de opmaak van een manuscript technisch in orde te maken?

Na het persklaarmaken van een manuscript wordt het bij een vormgever in opmaak gegeven. Om dat zo soepel mogelijk te laten verlopen is de tekst op dat moment liefst zo plat mogelijk. Dat wil zeggen: alle overbodige en automatische opmaak moet uit het document worden gehaald.

Het Word-bestand wordt namelijk door de ontwerper geïmporteerd in het programma InDesign, en bij het overzetten van de tekst uit Word in dat programma zorgt al die extra Word-opmaak voor problemen. Automatische tabs vallen bijvoorbeeld weg. Dan rolt er dus een zetproef uit het programma waarin nergens meer wordt ingesprongen, of inconsequent.

Concreter: dan heb je dus een boek zonder duidelijke alinea’s, of je hebt een boek waarbij er dan weer wel en dan weer niet wordt ingesprongen. Het is ontzettend veel werk voor de corrector en de vormgever om dat recht te trekken. Daarom neem je het mee in de persklaarmaakronde. 

De functies in je onderwaterscherm in Word

Staat de ¶-functie aan, dan zie je allemaal tekens in je tekst verschijnen.

  •  puntjes en rondjes tussen de woorden.
    Dit zijn de spaties.

  •  ¶-tekens.
    Harde returns (enters). Twee keer return geeft een witregel.

  •  ↲ > pijltjes naar links
    Zachte returns (shift + enter). Deze zorgen bij de opmaak voor problemen.

  • pijltjes naar rechts
    Tabs, dus plekken waarop wordt ingesprongen.

  • wit gat voor een alinea
    Door Word automatisch ingestelde tabs. Ook deze zorgen bij de opmaak voor problemen.

Zo maak je makkelijk de opmaak van een manuscript in orde:

1. Check in je onderwaterscherm of er automatische of overbodige opmaak in het manuscript aanwezig is, en verwijder deze.

Bijvoorbeeld uitgevulde tekst, afwijkende lettertypes en -groottes, kaders, afbeeldingen, zachte returns of automatische tabs.

2. Check of er pagina-eindes zijn gebruikt, en voeg ze toe indien dat niet het geval is.

Want een heleboel enters aan het eind van ieder hoofdstuk zorgen ervoor dat de boel in Word blijft verschuiven zodra je in de tekst gaat werken, en zorgen ervoor dat de hoofdstukken voor de vormgever niet duidelijk afgebakend zijn.

Wil je weten hoe je de opmaak van een manuscript simpel en efficiënt in orde maakt?

In de korte opleiding Powerful persklaarmaken krijg je een stappenplan aangereikt waarmee je dit eenvoudig rechttrekt met een aantal toetsencombinaties en codes.

studio folio is door het CPION erkend als onderwijsinstelling en is opgenomen in het Centraal Register Kort Beroepsonderwijs.